خلاصهشده عبارت Total Harmonic Distortion بوده و نمایانگر مقدار کلی نوسانات هارمونیکی که در ایجاد دستهای از اعوجاجات ولتاژ یا فرکانس دخیل هستند، بر حسب درصد میباشد. اعوجاج هارمونیک کل، یک پارامتر کیفی بوده و نمایانگر آن است که یک شکل موج یا سیگنال تا چه حد به شکل موج سینوسی نزدیک میباشد. هرچه میزان THD کمتر باشد، شکل موج سینوسی دارای کیفیت بهتری خواهد بود.
با گسترش بارهای غیرخطی، اعوجاج ولتاژ در سیستمهای قدرت شکل میگیرد که با انتقال از منبع به سمت بارها به علت امپدانس سیستم میزان آن افزایش مییابد. سه دسته اساسی از عوامل ایجاد هارمونیکها عبارتنداز:
– مبدلهای الکترونیکی قدرت شامل مبدلهای الکترونیکی قدرت مانند یکسوکنندهها و اینورترها میباشد. جریان ورودی در شبکههایی با بار کامپیوتری که غیرخطی میباشند از هارمونیک بالایی برخوردار است. با توجه به میزان هارمونیک بالای جریان ورودی این بارها لزوم استفاده از یوپیاسها با THD پائین برای حذف و کاهش این هارمونیکها قابل درک است.
– وسایل فرومغناطیسی: این دسته شامل ترانسها و ماشینهای الکتریکی میباشند.
– تجهیزات تخلیهای شامل لامپهای فلورسنت، لامپهای بخار سدیم و کورههای القائی. از دیگر عوامل تولید هارمونیکها میتوان به شارژرهای باتری، مبدلهای فرکانسی، درایورهای سرعت قابل تنظیم (PWM)، بانکهای خازنی، کامپیوترها، کورههای قوس و غیره اشاره نمود.
بارهایی که از منابع تغذیه سوئیچینگ استفاده میکنند، به دلیل ایجاد هارمونیک در شبکه، باعث داغ شدن سیم نول و به طبع آن باعث بروز گرما در سیستم برق میشوند. بنابراین در جاهایی که تعداد منابع تغذیه سوئیچینگ زیاد دارند بهتر است از یوپیاسی استفاده شود که THD جریان ورودی پائین داشته باشد؛ البته این را نیز نباید فراموش نمود که در جایی که دیزل ژنراتور وجود دارد استفاده از یوپیاس با THD پائین ضروری میباشد.
برای بررسی تأثیر زیانبار هارمونیکها میتوان آنها را به دو دسته کلی تقسیم نمود:
هارمونیکهای جریان
هارمونیکهای ولتاژ
هارمونیکها باعث افزایش جریان خازنها، تلفات در ترانسفورمرها، موتورها، هادیها و اختلال در عملکرد سیستمهای کنترل، حفاظتی و ارتباطی میگردند. هارمونیکهای ایجاد شده توسط بارهای غیرخطی میتوانند بر روی بارهای مرتبط در محل اتصال تأثیر زیادی بگذارند. تأثیر اصلی هارمونیکهای ولتاژ به صورت زیر طبقهبندی میگردد گرم شدن اضافی ماشینها و کابلهای برق خرابی بانکهای خازنی اثرات هارمونیکهای جریان را میتوان به صورت زیر طبقهبندی نمود: ایجاد تداخل در سیستمهای مخابراتی که میزان تداخلات بستگی به مسیر و اندازه هارمونیکها دارد. ایجاد تلفات اضافی در ترانسها و ماشینهای الکتریکی افزایش تلفات در خطوط انتقال از موارد دیگر تأثیر هارمونیکها در وسائل اندازهگیری میباشد. همچنین هارمونیکها باعث عملکرد نامناسب رلهها، کلیدها، فیوزها و سیستمهای فرمان از راه دور میگردند.
در یک نتیجهگیری کلی میتوان اثرات هارمونیکها را به چهار دسته اصلی تقسیم نمود:
1.اثرات بر عایقهای تجهیزات
2. اثرات گرمایی بر تجهیزات
3. عملکرد نامناسب تجهیزات
4. شبکه قدرت تأثیر روی مدارهای ارتباطی
جریانهای هارمونیک تزریق شده توسط یکی از مصرفکنندگان به سیستم میتواند بر روی دیگر مصرفکنندگان نیز تأثیر منفی داشته باشد. به همین دلیل استانداردهایی برای محدود نمودن میزان تزریق هارمونیکهای جریان توسط هر مصرفکننده تألیف شده است. این استانداردها برای محدود نمودن میزان تزریق هارمونیک مصرفکنندگان در سیستم میباشند و بیانگر این است که مصرفکنندگان نباید اعوجاج ولتاژ غیرقابل قبول را در سیستم تولید نمایند. همچنین محدودیتهایی را نیز برای تمامی اعوجاجهای هارمونیک ولتاژ تولید شده توسط سیستم اعمال مینمایند.