SNMP

SNMP خلاصه‌شده عبارت Simple Network Management Protocol به معنی پروتکل مدیریت تحت شبکه است. SNMP پروتکل لایه Application است که امکان نقل و انتقال اطلاعات مدیریتی را بین عناصر شبکه ایجاد می‌کند و در واقع قسمتی از پروتکل TCP/IPx می‌باشد. این پروتکل توانایی مدیریت و پیدا کردن مشکلات و حل آنها را در شبکه برای مدیران مهیا می‌کند.

سه نسخه از این پروتکل موجود است که عبارتنداز:
- SNMP V1
- SNMP V2
- SNMP V3
هر سه نسخه، دارای یک سری مشخصات مشترک هستند. البته باید افزود نسخه شماره سه بسیار ایمن‌تر از نسخه‌های دیگر است.

کارت یا ماژول SNMP وسیله‌ای است که اجازه مدیریت و مانیتورینگ یوپی‌اس را از طریق پروتوکل Ethernet در شبکه LAN به کاربر داده و تمام پروتکل‌های اصلی شبکه (HTTP، SNMP، TCP/IPx و...) را پشتیبانی نموده و با شبکه‌های Ethernet 10/100 Mbps IPv4/v6 کاملاً سازگار می‌باشد و می‌تواند به راحتی در یوپی‌اس‌هایی که شبکه‌های متوسط و بزرگ را حفاظت می‌کنند، مورد استفاده قرار گیرد. با استفاده از کارت SNMP می‌توان یوپی‌اس را از راه دور توسط یک مودم از طریق شبکه و یا درگاه سریال RS232 به صورت Local مدیریت نمود. پروتکل SNMP یک پروتکل ارتباطی است که اجازه دسترسی سرویس‌گیرنده (Client) به سرور یا مدیر شبکه (Manager) به یک Agent را می‌دهند. در واقع کارت SNMP، یک Agent برای SNMP به حساب می‌آید.

یک شبکه مدیریت مبتنی برSNMP شامل سه عنصر کلیدی است:
1. سیستم مدیریت شبکه ( Network Management System NMS)
2. کارگزاران ( Agent)
3. تجهیزات مدیریت شده ( Managed devices)

هر یک از تجهیزات شبکه که می‌بایست مدیریت شوند (Managed Devices) در واقع یک نود از شبکه هستند که دارای یک (Agent) درون خود می‌باشند. این تجهیزات اقدام به جمع‌آوری و ذخیره‌سازی اطلاعات می‌کنند و سپس این اطلاعات را در اختیار NMS قرار می‌دهند. این تجهیزات گاهی اوقات عناصر شبکه نیز نامیده می‌شوند که می‌توانند تجهیزاتی از قبیل روتر،سوئیچ‌، Bridge، Hub، کامپیوتر، پرینتر یا یوپی‌اس دارای کارت SNMP باشند. به عبارت دیگر می‌توان گفت هر یک از اجزاء شبکه که از پروتکل SNMP پشتیبانی کرده و می‌توان از آنها با استفاده از NMSها به واسطه پروتکل SNMP اطلاعات دریافت نمود، یک Managed Device خوانده می‌شود.

تجهیزات مدیریت شده، توسط چهار فرمان اصلی کنترل می‌شوند که این چهار فرمان عبارتند از :
1. Read: با این فرمان NMS تجهیزات مدیریت شده را مانیتور می‌کند و متغیرهای گوناگونی را که توسط تجهیزات مدیریت شده نگهداری می‌شوند را امتحان یا بازرسی می‌کند.
2. Write: با این فرمان NMS تجهیزات مدیریت شده را کنترل می‌کند و مقادیر متغیرهای ذخیره شده در تجهیزات مدیریت شده را تغییر می‌دهد.
3. Trap: با این فرمان تجهیزات مدیریت شده به صورت غیر هم زمان رخدادها را برای NMS گزارش می‌کنند. در واقع وقتی رویدادی رخ می‌دهد به ازای هر رویداد، یک Trap از طرف تجهیزات کنترل شده به سمت NMS ارسال می‌شود.
4. Traversal Operation: با این فرامین پیمایشی، NMS تصمیم می‌گیرد که کدامیک از متغیرهای یک تجهیز مدیریت شده، پشتیبانی شود و به صورت متوالی اطلاعات را در داخل جداول متغیرها جمع آوری می‌‌کند. (مانند جدول مسیریابی Routing Table)

پایگاه اطلاعات مدیریتی در SNMP - MIB
MIB در واقع مجموعه‌ای از اطلاعات است که به صورت سلسله مراتبی سازماندهی شده است و از پروتکل‌های مدیریتی از قبیل SNMP‌ استفاده می‌کند. MIBها شامل موضوعات مدیریت شده (Objects) هستند که توسط شناسه‌های Object Identifier مشخص می‌شوند. یک موضوع مدیریت شده که گاهی اوقات MIB نامیده می‌شود، در واقع یکی از مشخصه‌های تجهیزات مدیریت شده است. دو نوع موضوع مدیریت شده وجود دارد:
1. Scalar Object
2. Tabular Object

موضوعات Scalar یک نمونه موضوع واحد را تعریف می‌کنند، ولی موضوعات Tabular ‌چندین موضوع به هم پیوسته و مرتبط که به صورت گروهی در جداول MIB قرار دارند را تعریف می‌کنند. برای مثال تعداد پکت‌های ورودی Apple Talk به یک اینترفیس از یک روتر با atln put معین می‌شود که یک موضوع Scalar است و یک نمونه موضوع واحد را نشان می‌دهد. در سلسه مراتب MIB، هر موضوع برای شناسایی دارای یک شناسه Object ID است. سلسه مراتب MIB بصورت یک درخت (Nameless route) شرح داده می‌شود. شکل زیر سطوح واگذار شده توسط سازمان‌های مختلف را در درخت MIB نشان می‌دهد.

SNMP V1 اولین نسخه از SNMP می‌باشد که به همراه ساختار اطلاعات مدیریتی مربوطه (SMI) و به ترتیب در استانداردهای RFC 1155 و RFC 1157 مورد بررسی قرار گرفته است.
(SMI: structure of management information)
(RFC: request for comments)
SNMP V1 روی پروتکل‌هایی نظیر موارد زیر استفاده می‌شود:
UDP: user datagram protocol
IPx: internet protocol
IPX: novel internet packet exchange
DDP: apple talk datagram protocol
CLNS: OSI connectionless network service

این پروتکل به صورت گسترده و به عنوان یک پروتکل مدیریتی در ارتباطات اینترنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. SMI‌ نیز با استفاده از ASN.1 قوانینی را جهت بررسی اطلاعات مدیریتی ارائه می‌دهد.
(ASN.1: abstract syntax notation . One)

فرمان های پروتکل SNMP V1
SNMP یک پروتکل ساده پرسش/ پاسخ سیستم مدیریت شبکه NMS یک درخواست می‌فرستند و تجهیزات مدیریت شده پاسخ مربوطه را بر می‌گردانند. این رفتار توسط چهار فرمان GET, GET NEXT, SET, TRAP اجرا می‌شود:
فرمانGET توسط NMS برای بازیابی مقدار object instanceهای یک agent استفاده می‌شود. در واقع کارگزار (agent) در پاسخ به فرمان GET مقادیر مربوط به Object instance ها را در یک لیست تهیه می‌کند.
فرمان GET NEXT توسط NMS برای بازیابی مقدار Object instanceهای بعدی در یک جدول و یا لیست استفاده می‌شود.
فرمانSET توسط NMS برای ست کردن یا قرار دادن مقادیر Object instance در جدول یا لیست یک کارگزار استفاده می‌شود
فرمان Trap توسط کارگزار برای آگاهی دادن به NMS از وقوع یک رخداد مهم و معنی‌دار بطور غیر هم زمان استفاده می‌شود.